ماده 104
حقالارتفاق مستلزم وسایل انتفاع از آن حق نیز خواهد بود مثل این که اگر کسی حق
شرب از چشمه یا حوض یا آبانبار غیر دارد حق عبور تا آن چشمه یا حوض و آبانبار هم
براي برداشتن آب دارد .
ماده 105
کسی که حقالارتفاق در ملک غیر دارد مخارجی که براي تمتع از آن حق، لازم شود به
عهدهي صاحب حق میباشد مگر اینکه بین او و صاحب ملک، بر خلاف آن، قراري داده
شده باشد .
ماده 106
مالک ملکی که مورد حقالارتفاق غیر است نمیتواند در ملک خود تصرفاتی نماید که
باعث تضییع یا تعطیل حق مزبور باشد مگر با اجازه . ي صاحب حق
ماده 107
تصرفات صاحب حق در ملک غیر که متعلق حق اوست باید به اندازهاي باشد که قرار
دادهاند و یا به مقدار متعارف و آن چه ضرورت انتفاع، اقتضا میکند .
ماده 108
در تمام مواردي که انتفاع کسی از ملک دیگري به موجب اذن محض باشد مالک میتواند
هر وقت بخواهد از اذن خود رجوع کند مگر این که مانع قانونی موجود باشد .
مبحث دوم – در احکام و آثار املاك نسبت به املاك مجاور
ماده 109
دیواري که مابین دو ملک واقع است مشترك مابین صاحب آن دو ملک محسوب میشود
مگر این که قرینه یا دلیلی بر خلاف آن موجود باشد .
ماده 110 ١٤
بنا، به طور ترصیف و وضع سرتیر از جمله قرائن است که دلالت بر تصرف و اختصاص
میکند .
ماده 111
هرگاه از دو طرف، بنا متصل به دیوار، به طور ترصیف باشد و یا از هر دو طرف به روي
دیوار، سرتیر گذاشته شده باشد آن دیوار محکوم به اشتراك است مگر این که خلاف آن
ثابت شود .
ماده 112
هرگاه قرائن اختصاصی فقط از یک طرف باشد تمام دیوار محکوم به ملکیت صاحب آن
طرف خواهد بود مگر این که خلافش ثابت شود .
ماده 113
مخارج دیوار مشترك بر عهدهي کسانی است که در آن شرکت دارند .
ماده 114
هیچ یک از شرکا نمیتواند دیگري را اجبار بر بنا و تعمیر دیوار مشترك نماید مگر این که
دفع ضرر به نحو دیگري ممکن نباشد .
ماده 115
در صورتی که دیوار مشترك خراب شود و احد شریکین از تجدید بنا و اجازهي تصرف در
مبناي مشترك امتناع نماید شریک دیگر میتواند در حصه خاص خود تجدید بناي دیوار
را کند .
ماده 116
هر گاه احد شرکا، راضی به تصرف دیگري در مبنا باشد ولی از تحمل مخارج مضایقه نماید
شریک دیگر میتواند بناي دیوار را تجدید کند و در این صورت اگر بناي جدید با مصالح
مشترك ساخته شود، دیوار مشترك خواهد بود والا مختص به شریکی است که بنا را
تجدید کرده . است
ماده 117
اگر یکی از دو شریک، دیوار مشترك را خراب کند در صورتی که خراب کردن آن لازم
نبوده، باید آن که خراب کرده مجدداً آن را بنا کند .
ماده 118
هیچ یک از دو شریک حق ندارد دیوار مشترك را بالا ببرد یا روي آن، بنا یا سرتیري
بگذارد یا دریچه و رف باز کند یا هر نوع تصرفی نماید مگر به اذن شریک دیگر .
ماده 119
هر یک از شرکا بر روي دیوار مشترك سرتیر داشته باشد نمیتواند بدون رضاي شریک ١٥
دیگر تیرها را از جاي خود تغییر دهد و به جاي دیگر از دیوار بگذارد .
ماده 120
اگر صاحب دیوار به همسایه اذن دهد که بر روي دیوار او سرتیري بگذارد یا روي آن بنا
کند، هر وقت بخواهد میتواند از اذن خود رجوع کند مگر این که به وجه ملزمی این حق
را از خود سلب کرده باشد .
ماده 121
هر گاه کسی به اذن صاحب دیوار، بر روي دیوار، سرتیري گذارده باشد و بعد آن را بردارد
نمی تواند مجدداً بگذارد مگر به اذن . جدید از صاحب دیوار و همچنین است سایر تصرفات
ماده 122
اگر دیواري متمایل به ملک غیر یا شارع و نحو آن شود که مشرف به خرابی گردد صاحب
آن اجبار میشود که آن را خراب کند .
ماده 123
اگر خانه یا زمینی بین دو نفر تقسیم شود یکی از آنها نمیتواند دیگري را مجبور کند که
با هم دیواري مابین دو قسمت بکشند .
ماده 124
اگر از قدیم سرتیر عمارتی روي دیوار مختصی همسایه بوده و سابقهي این تصرف معلوم
نباشد باید به حال سابق باقی بماند و اگر به سبب خرابی عمارت و نحو آن، سرتیر
برداشته شود صاحب عمارت میتواند آن را تجدید کند و همسایه حق ممانعت ندارد مگر
. این که ثابت نماید وضعیت سابق به صرف اجازه او ایجاد شده بوده است
ماده 125
هر گاه طبقهي تحتانی مال کسی باشد و طبقهي فوقانی مال دیگري، هر یک از آنها
میتواند به طور متعارف در حصهي اختصاصی خود تصرف بکند لیکن نسبت به سقف دو
طبقه، هر یک از مالکین طبقه فوقانی و تحتانی میتواند در کف یا سقف طبقهي
اختصاصی خود، به طور متعارف، آن اندازه تصرف نماید که مزاحم حق دیگري نباشد .
ماده 126
صاحب اطاق تحتانی نسبت به دیوارهاي اطاق و صاحب فوقانی نسبت به دیوارهاي غرفه
بالاختصاص و هر دو نسبت به سقف مابین اطاق و غرفه بالاشتراك متصرف شناخته
میشوند .
ماده 127
پلهي فوقانی، ملک صاحب طبقهي فوقانی محسوب است مگر این که خلاف آن ثابت شود .
ماده 128 ١٦
هیچ یک از صاحبان طبقهي تحتانی و غرفهي فوقانی نمیتواند دیگري را اجبار به تعمیر
یا مساعدت در تعمیر دیوارها و سقف آن بنماید .
ماده 129
هر گاه سقف واقع مابین عمارت تحتانی و فوقانی خراب شود، در صورتی که بین مالک
فوقانی و مالک تحتانی، موافقت در تجدید بنا حاصل نشود و قرارداد ملزمی سابقاً بین
آنها موجود نباشد هر یک از مالکین اگر تبرعا سقف را تجدید نموده، چنان چه با مصالح
مشترك ساخته شده باشد سقف، مشترك است و اگر با مصالح مختصه ساخته شده،
متعلق به بانی خواهد بود .
ماده 130
کسی حق ندارد از خانهي خود به فضاي خانه همسایه، بدون اذن او خروجی بدهد و اگر
بدون اذن، خروجی بدهد ملزم به رفع آن خواهد بود .
ماده 131
اگر شاخهي درخت کسی داخل در فضاي خانه یا زمین همسایه شود باید از آن جا عطف
کند و اگر نکرد همسایه میتواند آن را عطف کند و اگر نشد از حد خانهي خود قطع کند و
همچنین است حکم ریشههاي درخت که داخل ملک غیر میشود .
ماده 132
کسی نمیتواند در ملک خود تصرفی کند که مستلزم تضرر همسایه شود مگر تصرفی که
به قدر متعارف و براي رفع حاجت یا رفع ضرر از خود باشد .
ماده 133
کسی نمیتواند از دیوار خانهي خود به خانهي همسایه در باز کند اگر چه دیوار، ملک
مختصی او باشد لیکن میتواند از دیوار مختصی خود روزنه یا شبکه باز کند و همسایه
حق منع او را ندارد ولی همسایه هم میتواند جلوي روزنه و شبکه دیوار بکشد یا پرده
بیاویزد که مانع رؤیت شود .
ماده 134
هیچ یک از اشخاصی که در یک معبر یا یک مجري شریکند نمیتوانند شرکاي دیگر را
مانع از عبور یا بردن آب شوند .
ماده 135
درخت و حفیره و نحو آنها که فاصل مابین املاك باشد در حکم دیوار مابین خواهد بود .
مبحث سوم – در حریم املاك
ماده 136
حریم، مقداري از اراضی اطراف ملک و قنات و نهر و امثال آن است که براي کمال انتفاع ١٧
از آن ضرورت دارد .
ماده 137
حریم چاه براي آب خوردن (20) گز و براي زراعت (30) . گز است
ماده 138
حریم چشمه و قنات از هر طرف در زمین رخوه (500) گز و در زمین سخت (250) گز است
لیکن اگر مقادیر مذکوره در این ماده و مادهي قبل براي جلوگیري از ضرر کافی نباشد به
اندازهاي که براي دفع ضرر کافی باشد به آن افزوده میشود .
ماده 139
حریم در حکم ملک صاحب حریم است و تملک و تصرف در آن که منافی باشد با آن چه
مقصود از حریم است بدون اذن از طرف مالک، صحیح نیست و بنا بر این کسی نمیتواند
در حریم چشمه و یا قنات دیگري چاه یا قنات بکند ولی تصرفاتی که موجب تضرر نشود
. جایز است
یک نظر بدهید